27 marca - Międzynarodowy Dzień Teatru

27 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Teatru. W roku 2024 obchodzimy to święto po raz 62.

Z tej okazji co roku Międzynarodowy Instytut Teatralny (ITI) publikuje orędzie wybitnego artysty skierowane do teatralnych profesjonalistów, amatorów i miłośników teatru. W tym roku jego autorem jest norweski dramatopisarz, laureat zeszłorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Jon Fosse. Jego przesłanie przetłumaczyła z języka norweskiego Halina Thylwe.

Orędzie Jona Fossego na Międzynarodowy Dzień Teatru 2024

Sztuka to pokój

Każdy człowiek jest niepowtarzalny, a jednocześnie taki sam jak wszyscy inni ludzie. Niepowtarzalność jest zewnętrzna, można ją, rzecz jasna, dostrzec, ale w każdym człowieku istnieje coś wewnątrz, co należy wyłącznie do niego. Możemy to nazwać duszą albo duchem – albo nie musimy nazywać, tylko zostawić.

Ale jednocześnie, mimo różnic, jesteśmy sobie równi. Ludzie ze wszystkich części świata są fundamentalnie równi, niezależnie od języka, którym mówią, od koloru skóry i niezależnie od koloru włosów.

Może to swoisty paradoks, że jesteśmy jednocześnie równi i różni. Może człowiek jest paradoksalny w wyniku napięcia między ciałem a duchem, między tym, co najbardziej przyziemne i immanentne, a tym, co transcenduje owe materialne, przyziemne ograniczenia.

Ale sztuka, dobra sztuka, w zadziwiający sposób potrafi łączyć to, co niepowtarzalne, z tym, co uniwersalne, ba, potrafi sprawić, by niepowtarzalne, ktoś mógłby powiedzieć „obce”, stało się powszechnie, uniwersalnie zrozumiałe. Tym samym sztuka rozsadza granice między językami, częściami świata, krajami. W ten sposób łączy nie tylko to, co cechuje każdego człowieka, ale również, w nieco innym znaczeniu, to, co cechuje grupy ludzi, na przykład narody.

Sztuka nie czyni tego poprzez ujednolicanie wszystkiego, przeciwnie, pokazuje różnice, ba, obcość. W każdej dobrej sztuce właśnie to, co obce, to, czego w pełni nie rozumiemy, a mimo to na swój sposób rozumiemy, co być może można nazwać enigmatycznym, co fascynuje, ba, co tworzy transcendencję, przekroczenie, jest tym, co wszelka sztuka musi w sobie mieć i do czego musi prowadzić.

Nie przychodzi mi do głowy lepszy sposób łączenia przeciwieństw niż sztuka. Właśnie ona jest przeciwieństwem gwałtownego konfliktu, który, co zbyt często widzimy, znajduje swoje ujście w destrukcyjnych próbach zniszczenia obcego, tego niepowtarzalnie innego, nierzadko poprzez wykorzystanie najbardziej bestialskich odkryć nowej technologii. Czy to będzie terroryzm, czy to będzie wojna. Bo człowiek ma również swoją zwierzęcą stronę i kiedy napędza go instynkt, wtedy ten drugi, obcy, nie jest postrzegany jako ktoś fascynująco enigmatyczny, ale jako zagrożenie dla własnej egzystencji. Wtedy niepowtarzalność i uniwersalnie pojmowaną różnorodność zastępuje równość kolektywna i to, co inne, stanowi zagrożenie, które trzeba zniszczyć. To, co zewnętrznie inne, na przykład religia albo ideologia polityczna, stają się czymś, co trzeba zwalczyć i unicestwić.

Wojna to walka przeciwko temu, co w człowieku najgłębsze, wyjątkowe. I jest to zarazem walka przeciwko wszelkiej sztuce, przeciwko temu, co w sztuce najgłębsze.

Postanowiłem mówić o sztuce w ogóle, a nie wyłącznie o sztuce teatru, dlatego że w każdej dziedzinie sztuki, w każdej dobrej sztuce, w jej najgłębszej istocie, chodzi o to samo, chodzi o to, żeby to, co niepowtarzalne, osobliwe, stało się uniwersalne. Sztuka łączy niepowtarzalne z uniwersalnym w swoim wyrazie artystycznym. Nie poprzez usuwanie swoistości, tylko poprzez jej uwydatnianie, aby wyraźnie wybrzmiało to, co obce.

To proste. Wojna i sztuka to przeciwieństwa. Wojna i pokój to przeciwieństwa. Sztuka to pokój.

---
na zdjęciu: Jon Fosse
źródło fotografii: Jon Fosse – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zdjęcie czarno-białe. Starszy mężczyzna, siwe włosy dłuższe zaczesane w ksucyk, zarost.

Pierwszy raz w teatrze?

Rezerwacji można dokonać mailowo lub telefonicznie w Biurze Obsługi Widzów. Telefonicznie pod nr 774543796 lub 774079056. Mailowo na adres bow@teatrlalki.opole.pl. Rezerwacje dokonywane drogą mailową, ważne są dopiero po otrzymaniu maila z potwierdzeniem. Zarezerwowane bilety należy wykupić w kasie biletowej, najpóźniej w dniu spektaklu na 45 min przed jego rozpoczęciem.
Budynek Teatru mieści się przy ulicy Kośnego 2a, nieopodal Galerii Handlowej Solaris, przy której znajdują się przystanki autobusowe: nr 290 Plac Kopernika – Uniwersytet oraz nr 287 Plac Kopernika – Sienkiewicza. W okolicy Teatru nie ma bezpłatnego parkingu. Najbliższe parkingi płatne znajdują się na ulicy Kośnego, Grunwaldzkiej i na Placu Teatralnym, a także w Galerii Handlowej Solaris.
Teatr posiada trzy sceny, na których odbywają się przedstawienia. Są to: Duża Scena, Mała Scena i Scena na Piętrze. Duża Scena i Scena na Piętrze znajdują się w budynku głównym Teatru. Wejście na Małą Scenę znajduje się w podwórku Teatru. Na każdym bilecie wstępu, przy tytule spektaklu znajduje się oznaczenie, na której scenie jest prezentowany spektakl. Zawsze też możesz zapytać o drogę w kasie Teatru ;)
Absolutnie nie. Używanie telefonu podczas spektaklu, przeszkadzałoby innym widzom i aktorom na scenie. Dlatego przed wejściem na widownię upewnij się, że dźwięk w telefonie jest wyłączony. W czasie spektaklu nie scrolluj ekranu, ani nie rób zdjęć – światło telefonu przeszkadza tak samo, jak rozmowa!
Bilet zakupiony stacjonarnie w kasie biletowej można zwrócić na podstawie paragonu najpóźniej na jeden dzień przed spektaklem. Bilety zakupione on-line nie podlegają zwrotowi. Jeżeli spektakl zostanie odwołany z winy Teatru (np. z powodu choroby aktora), każdemu widzowi przysługuje zwrot.

Bilet można kupić internetowo lub stacjonarnie. Zakup biletu on-line możliwy jest za pośrednictwem naszej strony sprzedażowej www.bilety.teatrlalki.opole.pl. Po dokonaniu transakcji, otrzymasz potwierdzenie na wskazany adres mailowy. Potwierdzenie nie jest biletem wstępu. Bilet otrzymasz w kasie biletowej, po który należy się zgłosić przed rozpoczęciem spektaklu. Przy odbiorze wystarczy podać nazwisko, na jakie została dokonana transakcja. Stacjonarnie, bilety można zakupić w kasie biletowej płacąc gotówką lub kartą płatniczą.
Niestety nie. Po rozpoczęciu przedstawienia nie ma możliwości wejścia na widownię. Widzowie spóźnieni nie zostaną wpuszczeni na widownię i nie przysługuje im zwrot za bilety.
W większości spektakli tak. Wówczas miejsca, które należy zająć, są wskazane na Twoim bilecie. Jeśli zaś na bilecie znajduje się dopisek „miejsca nienumerowane”, nasza bileterka wskaże miejsce, które należy zająć.
Nie. W trakcie spektaklu, takie zachowanie przeszkadzałoby widzom i aktorom. W Teatrze nie ma także żadnej kawiarni ani punktu gastronomicznego.
Tak. Budynek Teatru wyposażony jest w materiały pomocnicze takie jak: plany tyflograficzne, tabliczki dotykowe, dotykowo-dźwiękowe płytki podłogowe czy pętlę indukcyjno-stanowiskową zaistalowaną przy kasie biletowej. W obrębie scen i widowni nie istnieją bariery architektoniczne, które uniemożliwiały uczestnictwo w ofercie osobom z niepełnosprawnościami. Budynek wyposażony jest w windę. Widownia Dużej Sceny posiada miejsca przeznaczone dla wózków (specjalne „luki” w rzędach widowni). Widownia Małej Sceny posiada ruchowy rząd „0” umożliwiający wymianę fotela na wózek. Widownia Sceny na Piętrze ma formułę zmienną, która pozwala na dostosowanie jej każdorazowo do konkretnego wydarzenia. Na terenie Teatru nie istnieją przeszkody w infrastrukturze, w postaci np. krawężników czy stromych zjazdów/ podjazdów. Dodatkowo, Duża Scena posiada pętlę induktofoniczną. Osoby z niepełnosprawnościami mają możliwość uczestnictwa w ofercie z psem asystującym.